حسین میر موسوی؛ مهدی دوستکامیان؛ فاطمه ستوده
چکیده
بارش از متغیرترین عناصر اقلیمی است. این تغییرات هم در بعد مکان و هم در بعد زمان در قالب اقلیم منطقه رخ میدهد. هدف از این مطالعه، بررسی خودهمبستگی فضایی تغییرات دروندههای بارشهای سنگین و فوق‌سنگین ...
بیشتر
بارش از متغیرترین عناصر اقلیمی است. این تغییرات هم در بعد مکان و هم در بعد زمان در قالب اقلیم منطقه رخ میدهد. هدف از این مطالعه، بررسی خودهمبستگی فضایی تغییرات دروندههای بارشهای سنگین و فوق‌سنگین ایران طی نیم قرن اخیر است. به این منظور، دادههای بارش روزانه با استفاده از 664 ایستگاه همدیدی و اقلیمی طی دورۀ 1390-1340 استخراج و به‌عنوان پایگاه دادهها (دادههای اسفزاری[1]) استفاده شد. به‌‌منظور دستیابی به تغییرات دروندههای بارش ایران از روشهای زمین‌آماری، مانند خودهمبستگی فضایی از تحلیل لکههای داغ[2]، آماره گتیس- ارد جی (G*) و از امکانات برنامه‌نویسی در محیط Matlab و Surfer و GIs بهره گرفته شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد، که کرانههای ساحلی دریای خزر و امتداد دامنههای غربی زاگرس، دارای بیشنه وقوع بارشهای سنگین و فوق‌سنگین است. الگوی فضایی بارشهای سنگین نشان میدهد، بیشینه الگوی خودهمبستگی فضایی مثبت بارشهای سنگین به‌لحاظ مکانی و زمانی با‌وجود اینکه در دورههای مختلف نوساناتی داشته است، اما بیشتر شامل نواحی غرب، شمال غرب و کرانههای ساحلی دریای خزر میشود. این در حالی است که الگوی خودهمبستگی فضایی منفی بارشهای سنگین بیشتر مربوط به نواحی مرکزی و لکههایی از شرق کشور به‌ویژه زابل است. الگوی بارشهای فوق‌سنگین مشابه بارشهای سنگین است. با این تفاوت که از گسترۀ مکانی آنها کاسته شده است. [1]- این دادهها را با تفکیک مکانی 15 در 15 کیلومتر، دکتر مسعودیان در دانشگاه اصفهان تهیه کرده است. [2]- Hot Spot Analysis
