حسین نظم فر؛ ابراهیم بهشتی
چکیده
نقشه های حساسیت وقوع زمین لغزش یکی از مهمترین ابزارهای لازم برای برنامه ریزان و تصمیم گیران محیطی به ویژه در مناطق کوهستانی است. مدل فرآیند تحلیل شبکه(ANP) از جمله مدل‌های تهیه نقشه حساسیت زمین لغزش است. ...
بیشتر
نقشه های حساسیت وقوع زمین لغزش یکی از مهمترین ابزارهای لازم برای برنامه ریزان و تصمیم گیران محیطی به ویژه در مناطق کوهستانی است. مدل فرآیند تحلیل شبکه(ANP) از جمله مدل‌های تهیه نقشه حساسیت زمین لغزش است. این مدل با حفظ قابلیتها و محاسن موجود در مدل AHP، معایب مربوط به آن را رفع کرده و به همین دلیل در سالهای اخیر استفاده از آن نسبت به AHP فزونی گرفته و جایگزین آن شدهاست. در این پژوهش با استفاده از مدل فرآیند تحلیل شبکه، پهنهبندی حساسیت زمینلغزش در حوضه آبخیز چلیچای استان گلستان انجام شدهاست. برای انجام این کار از 10 پارامتر طبیعی و انسانی(سنگشناسی، بارش، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، تراکم زهکشی، درجه و برای شیب، کاربری زمین، تراکم پوشش گیاهی(NDVI) و فاصله از جاده) استفاده شده است. نرم افزارهای super decision، Arc map و ENVI از جمله ابزارهای هستند که برای انجام مقایسات زوجی، تهیه دادهها و اجرای مدل مورد استفاده قرار گرفتهاند. نقشه نهایی به دست آمده از مدل در پنج کلاس خطر طبقهبندی و با استفاده از زمینلغزههای رخ داده در منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج ارزیابی نشان داد که 70 درصد زمین لغزههای رخ داده در منطقه در کلاسهایی با خطر زیاد و خیلی زیاد قرار گرفتهاند. این مناطق اغلب در نیمه شمالی و بخش های مرکزی حوضه قرار گرفتهاند. با توجه به نتیجه ارزیابی، مدل قابلیت مناسبی را برای پیشبینی حساسیت زمین لغزش نشان میدهد. طبق نقشه پهنهبندی حساسیت زمین لغزش نواحی پر خطر حوضه عمدتاً دامنههای جنوبی، جنوب غربی و غربی را تشکیل میدهند. با توجه به نقشه پهنهبندی حساسیت وقوع زمین لغزش، امکان شناسایی مناطق مستعد وقوع زمین لغزش در بخشهای مختلف حوضه مشخص شده است و استفاده از آن میتواند در زمینه مدیریت حوضه و پایدارسازی دامنهها مفید باشد.
