غلامحسن جعفری؛ فروزان ناصری
چکیده
بیشترین اهمیت و تأکید ژئومورفولوژیست‌ها بر این است تا از طریق شناسایی و بررسی اشکال زمین‌شناختی، تأثیراتی را که این‌گونه اشکال از اقلیم گرفته و یا برعکس بر آن اثر گذاشته‌اند را بررسی نمایند. کارست ...
بیشتر
بیشترین اهمیت و تأکید ژئومورفولوژیست‌ها بر این است تا از طریق شناسایی و بررسی اشکال زمین‌شناختی، تأثیراتی را که این‌گونه اشکال از اقلیم گرفته و یا برعکس بر آن اثر گذاشته‌اند را بررسی نمایند. کارست به‌عنوان یک سیستم ژئومورفولوژی همواره تحت تأثیر اقلیم و تغییرات آن بوده است. با توجه به پراکندگی سنگ‌های کربناته در زاگرس، با استناد به منابع اسنادی مثل نقشه‌های زمین‌شناسی لایه مدل رقومی ارتفاع و نقشه‌های توپوگرافی، ابتدا زیرحوضه‌های واقع در این نوع لیتولوژی در نرم‌افزار Arc GIS تفکیک گردید و پارامترهای فیزیوگرافی موردنیاز زیرحوضه‌ها در همین نرم‌افزار و همچنین در Mapper Global برآورد شد. اطلاعات دما و بارش از پایگاه داده‌های 49 ساله اسفزاری استخراج و داده‌های فیزیوگرافی و اقلیمی در نرم‌افزار MATLAB تجزیه‌وتحلیل گردید و روابط رگرسیونی موردنیاز برآورد گردید. نتایج حاصله از بررسی پراکندگی و خصوصیات فیزیوگرافی زیرحوضه‌های کارستی در طبقات اقلیمی زاگرس نشان می‌دهد که شرایط مختلف اقلیمی موجب تغییر عملکرد انحلال و درنتیجه تغییر شکل فیزیوگرافی زیرحوضه‌های کارستی شده است. به این صورت که در مناطق مرتفعتر، به دلیل دمای پایین‌تر، عمل انحلال بیشتر در عمق متمرکزشده تا در سطح و اشکال کارستی-یخچالی ایجاد کرده است و در ارتفاعات پایین‌تر به دلیل تأثیر آب فراوان در فرایند کارستی-فیکاسیون، انحلال در سطح بیشتر از عمق گردیده و ضریب ناهمواری کاهش‌یافته و شکل عارضه کارستی به دایره نزدیک‌تر شده است. زمانی که شرایط کارستی-فیکاسیون ازلحاظ اقلیمی مساعدتر باشد، شکل حوضه‌های کارستی از حالت دایره‌ای خارج‌شده و بیشتر شکل کشیده می‌گیرند.
