عباسعلی ولی؛ محسن پورخسروانی
دوره 20، شماره 3 ، پاییز 1388، ، صفحه 119-134
چکیده
ژئومورفولوژی کاربردی بر سه محور برقراری پایداری مکفی منابع طبیعی، تخفیف خطرهای طبیعی و کاهش و تعدیل تأثیرهای تغییرات جهانی محیط استوار است. یکی از مهمترین چشم اندازهای ناهمواری در مناطق خشک نبکا است. ...
بیشتر
ژئومورفولوژی کاربردی بر سه محور برقراری پایداری مکفی منابع طبیعی، تخفیف خطرهای طبیعی و کاهش و تعدیل تأثیرهای تغییرات جهانی محیط استوار است. یکی از مهمترین چشم اندازهای ناهمواری در مناطق خشک نبکا است. نبکا در اثر عملکرد فرآیندهای بادرفتی و بیولوژیک به وسیله تجمع رسوبات تشکیلمی‌شود. درک ارتباطات اکوژئومورفولوژیک پیچیده در سیر تکامل چشم انداز نبکا میتواند در مدیریت تغییرات محیطی برای پیش بینی مراحل توالی، تعدیل بیابان زایی و تخریب اراضی، ارزیابی آثار تغییرات اقلیمی، بررسی آثار تغییر در نوع استفاده از اراضی، ایجاد و توسعه شرایط تشکیل پایداری سیستمهای مناطق خشک و نیمه خشک مؤثر واقع شود. در این پژوهش ارتباطات موجود بین خصوصیات رویشی گونههای Tamarix mascatensis ، Reaumuria turcestanica و mannifera Alhagi با مؤلفههای مورفومتری نبکا با استفاده از نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه در منطقه خیرآباد از محدوده حوضه آبریز کویر سیرجان ارزیابی شده است .عوامل توجیهگر ارتفاع یا مؤلفه عمودی نبکا در نبکاهای Ta . ma و Re . tu عوامل سه گانه ارتفاع گیاه ،قطر طوقه وتاج پوشش گیاه به ترتیب با ضرایب تبیین 720/0و737/0 است. عوامل متأثر در قطر قاعده نبکا یا مؤلفه افقی نبکا در نبکاهای Ta.ma تاج پوشش گیاه وقطر طوقه گیاه و در نبکاهای Re.tu عوامل تاج پوشش وارتفاع گیاه به ترتیب با ضرایب تبیین 655/0و531/0 است. در نبکاهای Al.ma تنها عامل دخیل شده برای توجیه ارتفاع و قطر قاعده نبکا عامل تاج پوشش گونه با ضرایب تبیین 586/0و625/0 است. در مورد عوامل مورفولوژِی گیاهی در توجیه عامل شیب دامنه نبکا تنها مدل بدست آمده برای نبکاهای Ta . ma است . در این مدل فقط عامل پوشش تاجی به عنوان متغییر مستقل دخیل شده است با توجه به نتایج تحقیق میتوان چنین استنباط کرد برای توجیه تشکیل و تکامل نبکا عامل فرمهای رویشی گیاهان مؤثر است. وجود ارتباطات متفاوت بین مؤلفههای مورفومتری نبکا و پوشش گیاهی حاکی از عملکرد متفاوت گونهها در توسعه نبکاست. شدت این ارتباطات حاکی از تکامل مکانسیمهای تطابقی گونههای تشکیل دهنده نبکا ست.
