نویسندگان

• محمدحسین رامشت
• محمدحسین رامشت

چکیده

یکی از اهداف راهبردی دانش جغرافیا در افق 1404 دستیابی به مرجعیت علمی در سطح منطقه تعریف شده است. تحقق این آرمان مستلزم فراهم آمدن شرایط متعدد و فرایند چندجانبه است. به عبارت دیگر مرجعیت علمی مشروط به گذار از چند حد تعریف شده متداول و رایج است. تا آن هنگام که محققان ما در زنجیره نگاه‌های دیگران گرفتارند بدون تردید از روش شناسی آنها نیز باید تبعیت کنند و عبور از کمند دیدگاه‌هاست که سبب نوآوری در روش شناسی نیز می‌گردد.
رخ دادن چنین تحولاتی در یک جامعه علمی مستلزم عمق بخشی و توسعه وجودی محققان آن جامعه و تغییرات بنیادی در معرفت شناسی آنهاست. اگرچه انتظار چنین رخدادی برای همه محققان دانش یک جامعه انتظار بی جایی است ولی این نکته را نباید فراموش کرد که آنها که در قلمرو دانش بشری ماندگاری یافته‌اند بیشتر تحول را نه در تخصصی کردن بیش از اندازه موضوعات که تحول را بیشتر در حوزه‌های معرفتی و روش شناسی به وجود آورده‌اند. ارسطو، کانت، دکارت، هیوم، دیویس، جیلبرت، برتالنفی همه نوآوری در حوزه معرفت شناسی علوم مربوطه را به وجود آوردند و این نوآوری بود که روش شناسی‌های جدید همپای معرفت شناسی‌های نو نیز پا به عرصه وجود گذاردند.
تحول در هر دانشی دارای الگوریتمی است که تحقق آن با توسعه وجودی و درون دریافتی محققان آغاز و با پردازش‌های غیر متداول از مسأله دنبال و در ادامه مسیر به نقد آنچه وجود دارد منجر و سرانجام به نوآوری و طرح ایده‌های جدید می‌انجامد. نباید شک کرد که هر نظریه جدیدی در حوزه معرفت شناسی علوم همراه خود، روش جدیدی که تکنیک‌های ریاضی و مدل‌های نو را نیز به همراه خواهد داشت را به ارمغان می‌آورد.
شاید بتوان گفت جغرافیای ایران اولین گام‌ها در این زمینه را برداشته است. هنوز کمتر از یک سال از فراخوان مجله علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی برای طرح نظریه پردازی در حوزه علوم جغرافیایی نگذشته که علی‌رغم عدم اشنایی کافی محققان ما پیرامون نظریه و چند و چون پردازش یک نظریه اولین مجلد از نقدها، نوآوری‌ها و نظریه پردازی‌ها در حوزه دانش جغرافیا منتشر می‌شود. طرح این اندیشه‌ها از دانشگاه‌های کرمان، تبریز، پژوهشگاه شاخص پژوه، دانشگاه تهران، دانشگاه دفاع ملی، اصفهان، مشهد و دانشگاه هنر اصفهان نشان دهنده آغاز موجی از نواندیشی در حوزه‌های مختلف دانش جغرافیا از حوزه ژئومورفولوژی گرفته تا جغرافیای نظامی است والبته مجله علمی پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی مفتخر است که شرایط شناساندن افکار جغرافیدانان جوان ایران را برای هموطنان فراهم آورده و امید است بدین وسیله بستر تبلور و جوانه زدن هدف غایی یعنی مرجعیت دانش جغرافیا در ایران خیلی زودتر از آنچه هدف گذاری شده تحقق یابد.

دکتر محمدحسین رامشت
سردبیر مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی

عنوان مقاله [English]

Dialogue Editor in Chief

نویسنده [English]

• M.h. Ramesht

چکیده [English]

یکی از اهداف راهبردی دانش Ø‌غرافیا در افق 1404 دستیابی به مرØ‌عیت علمی در سطح منطقه تعریف شده است. تحقق این آرمان مستلزم فراهم آمدن شرایط متعدد و فرایند چندØ‌انبه است. به عبارت دیگر مرØ‌عیت علمی مشروط به گذار از چند حد تعریف شده متداول و رایØ‌ است. تا آن هنگام که محققان ما در زنØ‌یره نگاه‌های دیگران گرفتارند بدون تردید از روش شناسی آنها نیز باید تبعیت کنند و عبور از کمند دیدگاه‌هاست که سبب نوآوری در روش شناسی نیز می‌گردد.
رخ دادن چنین تحولاتی در یک Ø‌امعه علمی مستلزم عمق بخشی و توسعه وØ‌ودی محققان آن Ø‌امعه و تغییرات بنیادی در معرفت شناسی آنهاست. اگرچه انتظار چنین رخدادی برای همه محققان دانش یک Ø‌امعه انتظار بی Ø‌ایی است ولی این نکته را نباید فراموش کرد که آنها که در قلمرو دانش بشری ماندگاری یافته‌اند بیشتر تحول را نه در تخصصی کردن بیش از اندازه موضوعات که تحول را بیشتر در حوزه‌های معرفتی و روش شناسی به وØ‌ود آورده‌اند. ارسطو، کانت، دکارت، هیوم، دیویس، Ø‌یلبرت، برتالنفی همه نوآوری در حوزه معرفت شناسی علوم مربوطه را به وØ‌ود آوردند و این نوآوری بود که روش شناسی‌های Ø‌دید همپای معرفت شناسی‌های نو نیز پا به عرصه وØ‌ود گذاردند.
تحول در هر دانشی دارای الگوریتمی است که تحقق آن با توسعه وØ‌ودی و درون دریافتی محققان آغاز و با پردازش‌های غیر متداول از مسأله دنبال و در ادامه مسیر به نقد آنچه وØ‌ود دارد منØ‌ر و سرانØ‌ام به نوآوری و طرح ایده‌های Ø‌دید می‌انØ‌امد. نباید Ø´Ú© کرد که هر نظریه Ø‌دیدی در حوزه معرفت شناسی علوم همراه خود، روش Ø‌دیدی که تکنیک‌های ریاضی و مدل‌های نو را نیز به همراه خواهد داشت را به ارمغان می‌آورد.
شاید بتوان گفت Ø‌غرافیای ایران اولین گام‌ها در این زمینه را برداشته است. هنوز کمتر از یک سال از فراخوان مØ‌له علمی پژوهشی Ø‌غرافیا و برنامه‌ریزی محیطی برای طرح نظریه پردازی در حوزه علوم Ø‌غرافیایی نگذشته که علی‌رغم عدم اشنایی کافی محققان ما پیرامون نظریه و چند و چون پردازش یک نظریه اولین مØ‌لد از نقدها، نوآوری‌ها و نظریه پردازی‌ها در حوزه دانش Ø‌غرافیا منتشر می‌شود. طرح این اندیشه‌ها از دانشگاه‌های کرمان، تبریز، پژوهشگاه شاخص پژوه، دانشگاه تهران، دانشگاه دفاع ملی، اصفهان، مشهد و دانشگاه هنر اصفهان نشان دهنده آغاز موØ‌ی از نواندیشی در حوزه‌های مختلف دانش Ø‌غرافیا از حوزه ژئومورفولوژی گرفته تا Ø‌غرافیای نظامی است والبته مØ‌له علمی پژوهشی Ø‌غرافیا و برنامه‌ریزی محیطی مفتخر است که شرایط شناساندن افکار Ø‌غرافیدانان Ø‌وان ایران را برای هموطنان فراهم آورده و امید است بدین وسیله بستر تبلور و Ø‌وانه زدن هدف غایی یعنی مرØ‌عیت دانش Ø‌غرافیا در ایران خیلی زودتر از آنچه هدف گذاری شده تحقق یابد.



دکتر محمدحسین رامشت
سردبیر مØ‌له Ø‌غرافیا و برنامه‌ریزی محیطی