ارزیابی و مقایسه‌ی توسعه‌ی نواحی ایران

نویسندگان

دانشگاه اصفهان

چکیده

جهت اتخاذ سیاست‌های توسعه برای کشور، ارزیابی و تحلیل سطح توسعه یافتگی نواحی مختلف و شـناسایی نابرابری‌های ناحیه‌ای از اهمیت فراوانی برخوردار است. با وجود تدوین برنامه‌ها و انجام اقدامات مختلف توسعه‌ی ناحیه‌ای در ایران که با هدف پیشرفت متعادل و متوازن و کاهش شکاف توسعه‌ی نواحی صورت پذیرفت، نارسایی و کمبود امکانات و خدمات ضروری در برخی از مناطق وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی سطح توسعه یافتگی شهرستان‌های ایران و نابرابری‌های بین ناحیه‌ای است. بدین منظور، تعداد 54 شاخص توسعه با استفاده از روش تحلیل عاملی و بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. در این فرایند، هشت عامل استخراج گردید که تحت عنوان عامل‌های امکانات زیربنایی و مسکن، امکانات درمانی، آموزشی، نیروی انسانی، صنعت، کشاورزی، امکانات روستایی، و امکانات فرهنگی نام‌گذاری شدند و در مجموع، تعداد 46 شاخص را پوشش دادند. عامل‌های مذکور رویهم‌رفته حدود 73 درصد از کل واریانس را تبیین کردند. جهت روشن‌تر شدن سیمای کلی توسعه یافتگی شهرستان‌ها، شاخص ترکیبی توسعه محاسبه گردید که مبنای رتبه‌بندی شهرستان‌ها قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که شهرستان‌های کشور از نظر سطح توسعه یافتگی، تفاوت قابل ملاحظه‌ای با یکدیگر دارند. بنابراین، ارتقاء شاخص‌های توسعه به ویژه در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته امری ضروری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment and Analysis of Regional Development Indicators

نویسندگان [English]

  • R. Shaykh Baygloo
  • M. Taghvaei
University of Isfahan
چکیده [English]

Analysis of development level of regions and consequently, identifying regional inequalities is of great importance in the way of adopting appropriate development policies in a country. In spite of regional policy of Iran based on reducing the development gap between different regions and creating a relative balance of regional development, yet some regions suffer from lack of basic services and facilities. The aim of this study is to analyze the development level of sub-provinces of Iran and intra-regional inequalities. For this purpose, 54 indicators were chosen and submitted to factor analysis, of which eight factors were extracted related to 46 indicators, which are: infrastructures and housing, health facilities, educational factor, human power, industry, agriculture, rural facilities, and cultural factor. These factors account for nearly 73% of the variance. Ranking of sub-provinces was done based on Composite index of development. Results showed that there are obvious differentiations among sub-provinces in development level so, it is urgent to improve development indicators -especially in which inequity is critical- in backward regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development level
  • sub-provinces of Iran
  • regional inequalities
  • development policies
  • Factor Analysis
  • Sub
  • Provinces of Iran