آشکار سازی اثر نوسانات بارش بر روان آب سطحی حوضه آبریز دریاچه ارومیه

نویسندگان

1 دانشگاه ارومیه

2 دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

چکیده
هدف از این پژوهش بررسی اثرات تغییر بارش بر روی‌دبی‌در سطح دریاچه ارومیه می‌باشد. محاسبات ‌و تحلیل‌ها برروی میانگین بارش ‌و آب‌دهی حوضه آبریز ارومیه صورت گرفته است. این مطالعه در یک دوره آماری‌42‌ساله از سال‌‌1345‌تاسال‌1386 برای عناصر بارش و دبی‌سنجی صورت گرفت. برای شناسایی نوسانات بارش و دوره‌های خشکسالی از مدل SPI استفاده شد و در ادامه به وسیله آزمون همبستگی اسپیرمن میزان ارتباط بارش و دبی در ایستگاه‌های مختلف نمایش داده شد. تحلیل نمودارهای ترسیمی نشان می‌دهد که نوسانات در میزان بارش موجب نوسان در دبی گردیده و سال‌هایی که مدل SPI خشکسالی را نشان می‌دهد در میانگین متحرک دبی نیز کاهش دبی نسبت به سطح متوسط حاکم بوده و بر اساس فاز‌های کاهشی و افزایشی بارش در میان سال‌های 1385ـ1365 دبی نیز از این فاز‌های تاثیر پذیرفته است. خشکی‌های شدید بارش و تاثیر آن بر روی روانآب موجب جهش در آزمون من کندال شده و این مدل نیز کاهش دبی را نمایش می‌دهد. این جهش در سال‌ 1374 شکل گرفته و تا پایان دوره مطالعاتی ادامه یافته است. با کاهش میزان بارش، از میانگین دبی و انحراف معیار ایستگاه کاسته و معادله خط رگرسیونی دبی روندی کاهشی را در پیش گرفته و تا به امروز این سیر نزولی ادامه یافته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Detection of Precipitation fluctuation on surface runoff in Urmia Lake

نویسندگان [English]

  • hasan heidari 1
  • hosein haddadi 2
چکیده [English]

 
The aim of this study was to investigate the effects of changing precipitation in Debi on the Urmia Lake’s surface. Calculation and analysis on the Urmia basin’s average rainfall and discharge is performed. In this study, a 42-year period from 1345 until 1386 took place for precipitation factors and Debbi. We used the SPI model to identify precipitation fluctuations and drought periods and then using Spearman correlation test the relationship between precipitation and Debi in different stations were displayed. Graphical diagrams analysis shows that fluctuations in rainfall caused swings in Debi and in those years that SPI model shows a drought the average flow rate in Debi reduces the average level prevailingand based on phases of increasing and decreasing rainfall in between 1365-1385, Debi was impacted by these phases. Lands intense rainfall and its effect on runoff caused a mutation in Man Kendall test and this model also shows the reduction rate in Debi. This mutant formed in 1374 and has continued until the end of the study period. By reducing the amount of precipitation the standard deviation and average Debi in flow stations was reduced and linear equation in forward rates was declined and the decline has continued until today.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Climate Change
  • Debi
  • Detection
  • Urmia Basin