بررسی پتانسیل زمین لغزش با استفاده از مدل های تصمیم گیری چندمعیاره (AHP و TOPSIS) در استان چهارمحال و بختیاری

نویسندگان

دانشگاه اصفهان

چکیده

شناخت نواحی مستعد پدیده زمین لغزش و رتبه بندی آنها به عنوان یک مخاطره عمده در مناطق کوهستانی ایران را می توان یکی از گام های اولیه در برنامه ریزی های توسعه ای و عمرانی دانست. در مقاله حاضر وضعیت زمین لغزش های استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از مدل های TOPSIS و AHP مورد ارزیابی قرار گرفت. در این روش ها گزینه های مورد نظر را شهرستان های استان (شهرکرد، کوهرنگ، فارسان، بروجن، اردل و لردگان) و معیارهای مؤثر را نیز شیب، کاربری اراضی، سازندهای زمین شناسی، ارتفاع، تراکم آبراهه ها، بارش سالانه و فاصله از جاده تشکیل می دهند. پس از تهیه لایه های اطلاعاتی مورد نیاز در محیط GIS و امتیازدهی به هر کدام از معیارهای مؤثر، در نهایت نتایج بکارگیری مدل های مذکور نشان می دهد که عامل زمین شناسی با وزن تقریبی 2669/0 مهم ترین و شاخص تراکم آبراهه ها با وزن تقریبی 0192/0 کم اهمیت ترین معیارها می باشند. همچنین بررسی وضعیت پتانسیل رخداد زمین لغزش در محدوده مورد مطالعه، حاکی از وجود تفاوت در نتایج بدست آمده از بکارگیری مدل های AHP و TOPSIS است. تفاوت مذکور شرایط را برای استفاده از استراتژی های اولویت بندی (میانگین رتبه ها، بردا و کپ لند)، با ترکیب نتایج حاصل از مدل های AHP و TOPSIS فراهم کرد. نتایج به دست آمده از این امر نشان دهنده وجود بیشترین پتانسیل رخداد این پدیده طبیعی در شهرستان های اردل، کوهرنگ و فارسان و کمترین پتانسیل در شهرستان بروجن می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the potential landslide in Chaharmahal Va Bakhtiari province by applying multi criterion models of decision making

نویسندگان [English]

  • A. Seif
  • M. rahdan mofrad
ui
چکیده [English]

Recognizing talented areas of landslide phenomenon and ranking them as a main hazard in mountainous areas of Iran can be regarded as one of the primary steps in expansive and developing planning. In the present article the conditions of landslide in Chaharmahal Va Bakhtiari province are assessed by using TOPSIS and AHP models. In these methods the regarded choices are the townships of the province (Shahrekord, Koohrag, Farsan, Boroujen, Ardal and Lordegan) and the effective criterions are slope, the application of lands, geology components, height, water way's compression, annual precipitation and the distance from the road. After preparing necessary information layers in GIS area and giving mark to any effective criterions, the result of using mentioned models finally shows that the geology agent with the approximate weight of 0/2669 is the most important criterion and the compression index of water ways with the approximate weight of about 0/0192 is the least important criterion. Also checking the potential condition of landslide occurrence in the studied area indicates the difference between the application of AHP and TOPSIS models. The mentioned difference prepared the condition for using prioritizing strategies (the average of ranks, Borda and Kopeland) by combining the results from TOPSIS and AHP models. Results show the most occurrence potential in Ardal, Koohrang, Farsan townships and the least one in Boroujen township.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Landslide
  • AHP
  • TOPSIS
  • priority strategies
  • Chaharmahal Va Bakhtiari