مقاله پژوهشی
حمید نوری؛ حسنعلی غیور؛ ابوالفضل مسعودیان؛ مجید آزادی
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 1-22
چکیده
اقلیم سواحل جنوبی خزر تحت تاثیر فراوانی ابرناکی در این منطقه است. در این پژوهش انواع ابرهای پایین به وجود آورنده رویدادهای بارشی سنگین و فوق سنگین سواحل جنوبی خزر بررسی و مقایسه شدهاند. به این منظور با استفاده از بارش روزانه و پس از مرتب نمودن داده‌ها بر حسب سیر نزولی و لحاظ احتمال وقوع ۲۵ و ۵۰ درصد، گروه‌های بارشی فوق سنگین و ...
بیشتر
اقلیم سواحل جنوبی خزر تحت تاثیر فراوانی ابرناکی در این منطقه است. در این پژوهش انواع ابرهای پایین به وجود آورنده رویدادهای بارشی سنگین و فوق سنگین سواحل جنوبی خزر بررسی و مقایسه شدهاند. به این منظور با استفاده از بارش روزانه و پس از مرتب نمودن داده‌ها بر حسب سیر نزولی و لحاظ احتمال وقوع ۲۵ و ۵۰ درصد، گروه‌های بارشی فوق سنگین و سنگین و با در نظر گرفتن شناسه همدید ابر‌ها، گروه‌های بارشی همرفت و غیر همرفت تفکیک شدند. تصاویر ماهواره متئوست پنج ( METEOSAT5 ) برای مشاهده ابر‌ها و بررسی مکانی آنها در زمان رخداد گروه‌های بارشی در نواحی مختلف جغرافیایی استفاده شد. در یک نگاه جامع می‌توان بر اساس شرایط تشکیل انواع ابر‌ها و رژیم روزانه و ماهانه آنها، منطقه مورد مطالعه را به سه بخش کلی تقسیم کرد. ناحیه اول شامل سواحل غربی و میانی خزر و کوهستان‌های غربی است. این بارش‌ها، همراه با ابرهای کومولونیمبوس نوع ۳ و بعد نوع ۹ هستند. در این ناحیه، فراوانی ابرهای جوششی در رویدادهای بارشی سنگین، کمتر از فوق سنگین است. در گروه بارشی سنگین، بیشینه فراوانی ابرهای پوششی و جوششی در ماه‌های مختلف از ساعت ۰۳ تا ۱۵ GMT تغییر می‌کند. ناحیه دوم، سواحل شرقی منطقه است. ابرهای جوششی عامل اصلی پدید آورنده بارش‌های سنگین‌تر این ناحیه هستند و فراوانی آنها بیش از ابرهای پوششی است. بیشترین فراوانی ابرهای جوششی و پوششی از ساعت ۰۳ تا ۱۵ GMT دیده می‌شوند. ناحیه سوم شامل کوهستان‌های میانی منطقه مورد مطالعه است. ابرهای جوششی کومولونیمبوس نوع ۳ که اغلب دارای فراگیری محدود و محلی بارش هستند، عامل اصلی ریزش بارش‌های سنگین‌تر این منطقه محسوب می‌شوند.
مقاله پژوهشی
فیروز مجرد؛ سمیه حسینی‌فر
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 23-42
چکیده
گسترش شهر‌ها و تأثیر آنها بر ساختار فضایی کلان شهر‌ها، همواره از مسائل مورد توجه برنامهریزان بوده است. یکی از مهمترین عواملی که در جهت‌دهی به این توسعه نقش بارزی ایفا می‌کند، عوامل طبیعی از جمله عوامل اقلیمی است که تاکنون در کشورمان بدلایل مختلف از جمله منافع اقتصادی ناشی از ساخت و سازهای بی‌رویه، کمتر مورد توجه بوده است. ...
بیشتر
گسترش شهر‌ها و تأثیر آنها بر ساختار فضایی کلان شهر‌ها، همواره از مسائل مورد توجه برنامهریزان بوده است. یکی از مهمترین عواملی که در جهت‌دهی به این توسعه نقش بارزی ایفا می‌کند، عوامل طبیعی از جمله عوامل اقلیمی است که تاکنون در کشورمان بدلایل مختلف از جمله منافع اقتصادی ناشی از ساخت و سازهای بی‌رویه، کمتر مورد توجه بوده است. از آنجا که این بی‌توجهی باعث توسعه نامعقول و لجام گسیخته کلان شهر تهران در جهات نامناسب جغرافیایی شده است، بنابراین، تحقیق حاضر بر آن است که بر مبنای عناصر اقلیمی و عوامل جغرافیایی به مکانیابی بهینۀ نواحی مناسب برای توسعۀ فیزیکی کلان شهر تهران بپردازد. در این تحقیق برخی از عناصر اقلیمی و عوامل جغرافیایی دخیل در مکانیابی کلان شهر تهران، انتخاب و نقشههای مربوطه بر اساس آمار ایستگاه‌های منطقه و سایر اطلاعات، با استفاده از نرم افزار ArcGIS به روش میانیابی یا با استفاده از معادلات رگرسیونی، تهیه شدند. سپس لایههای رستری به دست آمده، پس از بازطبقه بندی ارزش‌های یاخته‌های آنها، با استفاده از دو مدل تجزیه و تحلیل مکانی ( SA ) و تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی مکانی ( SAHP )، وزن دهی و تلفیق شدند و بدین ترتیب نقشههای نهایی هر کدام از دو مدل فوق به دست آمد. در گام بعد با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای منطقه و انجام تصحیحات مختلف هندسی و رادیومتریک بر روی آنها، نقشههای شاخص پوشش گیاهی ( NDVI ) و کاربری زمین تهیه گردید. سپس هر یک از این دو نقشه با نقشههای نهایی دو مدل SA و SAHP تلفیق و در نهایت، نقشههای تناسب توسعۀ فیزیکی به دست آمد. نتیجۀ تحقیق نشان داد که با در نظر گرفتن پهنه‌های اراضی بایر و تلفیق آن با پهنه‌های تناسب و به منظور حفظ پوشش گیاهی، توسعۀ شهر به سمت جنوب مطلوب‌تر از سایر جهات است. مناطق غربی و شمالغربی در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرند.
مقاله پژوهشی
رامین حاتمی فرد؛ سیدحجت موسوی؛ مسعود علیمرادی
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 43-60
چکیده
در سالهای اخیر با افزایش خسارات ناشی از وقوع زمینلغزش، بشر در صدد کاهش زیانهای آن برآمده است. از آنجا که پیش‌بینی زمان دقیق وقوع زمینلغزش از توان علمی انسان خارج است، بنابراین، با شناسایی مناطق مستعد زمینلغزش و رتبهبندی آنها می‌توان تاحدودی از خطرات ناشی از رخداد این پدیده جلوگیری نمود. هدف از این پژوهش شناسایی ...
بیشتر
در سالهای اخیر با افزایش خسارات ناشی از وقوع زمینلغزش، بشر در صدد کاهش زیانهای آن برآمده است. از آنجا که پیش‌بینی زمان دقیق وقوع زمینلغزش از توان علمی انسان خارج است، بنابراین، با شناسایی مناطق مستعد زمینلغزش و رتبهبندی آنها می‌توان تاحدودی از خطرات ناشی از رخداد این پدیده جلوگیری نمود. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر در زمینلغزش و پهنهبندی شهرستان خرمآباد به لحاظ وقوع این رخداد، با استفاده از مدل AHP و تکنیک GIS است. در این راستا، ابتدا با توجه به موقعیت زمینلغزشهای به وقوع پیوسته، مطالعات تطبیقی و نتایج سایر محققان، 5 معیار، 13 زیرمعیار و 77 کلاس برای این مهم شناسایی شد. سپس با استفاده از مدل AHP عوامل مربوطه ارزیابی و تعیین وزن گردید. در پایان لایههای رستری عوامل در محیط نرم‌افزار Arc GIS تهیه و تلفیق گردید. نهایتاً مدل و نقشه پهنهبندی خطر زمین لغزش منطقه تهیه و ارائه گردید. برای تأیید نتایج، مدل ارائه شده با رخدادهای مشاهده شده مورد ارزیابی مقایسهای قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که در بین عوامل موثر، زیرمعیارهای فاصله از جاده، فاصله از آبراهه و تراکم آبراهه به ترتیب با اوزان 2043/0، 1717/0 و 1545/0 به عنوان مهمترین عوامل در ایجاد زمینلغزش در منطقه مطالعاتی شناسایی شدهاند. براساس مدل ارائه شده، حدود 51/25 درصد (8/ 1603 کیلومترمربع) از مساحت شهرستان خرمآباد دارای خطر وقوع بسیار زیاد (17/6 درصد) و خطر وقوع زیاد (34/19 درصد) است. نتایج حاصل از ارزیابی دقت و صحت مدل تهیه شده، روند صعودی شاخص زمینلغزش از پهنه خطر خیلی کم به سمت پهنه خیلی زیاد را نشان داده و نشان دهنده دقت لازم مدل مزبور است.
مقاله پژوهشی
عقیل مددی
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 61-74
چکیده
حوضه آبریز ویلادره در استان اردبیل و شرق توده آتشفشانی سبلان و در شمال شهر توریستی سرعین واقع شده است. طول رودخانه ویلادره 75/35 کیلومتر است که حوضه‌ای را به مساحت 3/37 کیلومتر مربع زهکشی می‌نماید. در سالهای اخیر به دلایل متعدد میزان فرسایش در حوضه آبریز ویلادره چای افزایش یافته است. برای آگاهی از میزان فرسایش و نیز جلوگیری از فرسایش ...
بیشتر
حوضه آبریز ویلادره در استان اردبیل و شرق توده آتشفشانی سبلان و در شمال شهر توریستی سرعین واقع شده است. طول رودخانه ویلادره 75/35 کیلومتر است که حوضه‌ای را به مساحت 3/37 کیلومتر مربع زهکشی می‌نماید. در سالهای اخیر به دلایل متعدد میزان فرسایش در حوضه آبریز ویلادره چای افزایش یافته است. برای آگاهی از میزان فرسایش و نیز جلوگیری از فرسایش خاک و کاهش رسوب‌زایی این مطالعه انجام شده است. هدف کلی تحقیق، بررسی میزان فرسایش و تولید رسوب در حوضه و پی بردن به مناطق حساس از نظر فرسایش است. برای رسیدن به هدف فوق از روش پتانسیل فرسایش(ای پی ام) استفاده شده است. ابزارهای گردآوری اطلاعات، انواع نقشه‌ها، روش مشاهده و منابع کتابخانه‌ای هستند. در این مطالعه با استفاده از روش ای پی ام ( Erosion Potential Method ) میزان فرسایش در هر یک از زیر حوضه‌ها (4 زیر حوضه) بررسی شده است . نتایج مطالعه نشان میدهد به دلیل شیب زیاد در قسمت‌های بالا دست حوضه، (حوضه آیران‌دره)، در این قسمت شدت فرسایش زیاد است (شدید)؛ اما در قسمت پایین دست حوضه (حوضه‌های ویلادره، اردی موسی و شمال اردی موسی) به علت شیب کم که باعث کاهش سرعت جریان آب میشود، شدت فرسایش زیاد نیست (متوسط). میزان فرسایش ویژه در کل حوضه 3/10 تن در هکتار در سال و در زیر حوضه‌های آیران دره، ویلادره، اردی موسی و شمال اردی موسی به ترتیب 3/14، 7/8، 6/8 و6/8 تن در هکتار در سال محاسبه شده است. توان رسوب دهی سالانه در کل حوضه مورد مطالعه 29008 متر مکعب در سال، و برای هریک از زیر حوضه‌های فوق‌الذکر به ترتیب 10331، 7912، 5676 و 5179 متر مکعب در سال به دست آمده است. علت زیاد بودن فرسایش ویژه و توان رسوب دهی در زیر حوضه آیران‌دره نسبت به حوضه‌های دیگر شیب زیاد و حساسیت سنگ‌ها نسبت به فرسایش است. در حالی که در دیگر حوضه‌ها عامل شیب اثر عوامل موثر دیگر را در تولید رسوب کاهش داده و باعث پایین آمدن توان رسوب دهی آنها شده است.
مقاله پژوهشی
علی زنگی‌آبادی؛ حسین کیومرثی
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 75-92
چکیده
رشد و گسترش سریع ارتباطات، سبب تغییر در سلسله مراتب نیاز به خدمات پستی شده است؛ به گونه‌ای که به تدریج از ارزش پایین‌ترین سطوح سلسله مراتب یعنی صندوق‌های پستی کاسته شده و در مقابل بر اهمیت سطوح بالاتر یعنی مرکز پستی افزوده شده است. از این رو با گذشت زمان، روزبروز بر اهمیت مراکز پستی افزوده میشود. بدیهی است در این رهگذر، مکانیابی ...
بیشتر
رشد و گسترش سریع ارتباطات، سبب تغییر در سلسله مراتب نیاز به خدمات پستی شده است؛ به گونه‌ای که به تدریج از ارزش پایین‌ترین سطوح سلسله مراتب یعنی صندوق‌های پستی کاسته شده و در مقابل بر اهمیت سطوح بالاتر یعنی مرکز پستی افزوده شده است. از این رو با گذشت زمان، روزبروز بر اهمیت مراکز پستی افزوده میشود. بدیهی است در این رهگذر، مکانیابی بهینه مراکز پستی اهمیت بسیاری داشته باشد. در این پژوهش مراکز پستی مناطق 5 و 6 شهر اصفهان به منظور تعیین میزان کمبودها و نیز مکانیابی بهینه مراکز جدید مورد نیاز، بررسی شده است. نتایج حاصل نشان میدهد مراکز موجود در این مناطق از توزیع نامناسبی برخوردارند و اکثر آنان در مجاورت خیابان‌های درجۀ یک شهری قرار گرفته‌اند که مشکلات متعدد دیگری مانند افزایش هزینه‌های دسترسی و نیز مشکلات ترافیکی را به وجود آورده‌اند. بنابراین، در این پژوهش با بهره‌گیری از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی( AHP ) در محیط GIS به منظور پهنهبندی سطح مناطق 5 و 6 برای ایجاد مراکز پستی و نیز استفاده از قابلیت تجزیه و تحلیل‌های شبکه ( Network Analysis )، در مجموع 10 مرکز جدید مورد نیاز در دوره‌های زمانی کوتاه، میان و بلند مدت در مکان‌های مناسب با تعیین شعاع دسترسی 750 متر به منظور رسیدن به استانداردهای مطلوب پیشنهاد شده است. بر این اساس، در دوره کوتاه مدت 2 مرکز، میان مدت 3 مرکز و بلند مدت 5 مرکز در مکان‌هایی که از طریق تلفیق لایههای در محیط GIS به عنوان مکان‌های مناسب شناخته شد، تعیین گردید.
مقاله پژوهشی
یوسف رفیعی؛ سیدکاظم علوی‌پناه؛ بهرام ملک‌محمدی؛ مجید رمضانی‌مهریان؛ حسین نصیری
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 93-110
چکیده
در اختیار داشتن نقشههای کاربری اراضی جدید در بسیاری از زمینهها از جمله مدیریت منابع طبیعی و برنامه‌ریزی برای سرزمین از اهمیت بسیاری برخوردار است. پارک‌های ملی و پناهگاه‌های حیات وحش از مهمترین سرمایههای اکولوژیکی کشور ما به شمار میروند. از این رو اطلاع بهنگام از وضعیت آنها نقش اساسی در کیفیت مدیریت چنین مناطقی دارد. ...
بیشتر
در اختیار داشتن نقشههای کاربری اراضی جدید در بسیاری از زمینهها از جمله مدیریت منابع طبیعی و برنامه‌ریزی برای سرزمین از اهمیت بسیاری برخوردار است. پارک‌های ملی و پناهگاه‌های حیات وحش از مهمترین سرمایههای اکولوژیکی کشور ما به شمار میروند. از این رو اطلاع بهنگام از وضعیت آنها نقش اساسی در کیفیت مدیریت چنین مناطقی دارد. دادههای سنجش از دور یکی از مهمترین و بهترین منابع در تولید و به روز رسانی نقشههای کاربری و پوشش اراضی به شمار میروند. در این پژوهش، به منظور به روز کردن و تهیه نقشه کاربری اراضی جدید پارک ملی و پناهگاه حیات وحش بختگان از تصاویر سال 2010 سنجنده TM ماهواره لندست استفاده شد. برای طبقهبندی تصویر از مدلی جدید بر پایه تلفیق نتایج حاصل از خوارزمیک حداکثر احتمال با طبقهبندی درخت تصمیم‌گیری استفاده شد. به این منظور یک مدل با استفاده از پردازش شاخصهای پوشش گیاهی، آب و دادههای جانبی در خوارزمیک درخت تصمیم تعریف و اجرا شد. صحتکلی72/92 درصد و صحتهای بالای کاربر و تولید کننده حاکی از قابلیت بالای خوارزمیک درخت تصمیم در تهیه نقشههای کاربری اراضی است. در نتیجه استفاده از این خوارزمیک می‌توان دقت طبقهبندی را از طریق استفاده از دادههای جانبی در طبقه بندی تا حد زیادی افزایش داد و نقشههای کاربری و پوشش اراضی را با کیفیت بهتر تولید نمود.
مقاله پژوهشی
زهره هادیانی؛ محسن احدنژاد؛ شمس‌اله کاظمی‌زاد؛ حکیمه قنبری
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 111-132
چکیده
شهر شیراز یکی از مراکز جذب گردشگر در سطح ملی و بین‌المللی در کشور ایران است. این شهر به دلیل نزدیکی به تخت جمشید، هر ساله میزبان تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است. علاوه بر این، شیراز دارای آب و هوای مناسب و پتانسیل‌‌های طبیعی با ارزشی است. لیکن تاکنون این شهر نتوانسته به جایگاه واقعی خود در عرصه جذب گردشگران دست یابد. در ...
بیشتر
شهر شیراز یکی از مراکز جذب گردشگر در سطح ملی و بین‌المللی در کشور ایران است. این شهر به دلیل نزدیکی به تخت جمشید، هر ساله میزبان تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است. علاوه بر این، شیراز دارای آب و هوای مناسب و پتانسیل‌‌های طبیعی با ارزشی است. لیکن تاکنون این شهر نتوانسته به جایگاه واقعی خود در عرصه جذب گردشگران دست یابد. در پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی، با بکارگیری فرایند برنامه‌ریزی راهبردی، ضمن پی‌جویی توانمندی‌ها و کارکردهای گردشگری شهر شیراز و به منظور توسعه این کارکردها، اقدام به ارائه راهکارها و تعیین راهبردهای کاربردی در جهت توسعه گردشگری شده است. بر این اساس، ابتدا فهرستی از نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها شناسایی شد. سپس برای مشارکتی کردن برنامه‌ریزی آتی در ناحیه مورد مطالعه، از تکمیل پرسشنامه توسط مردم، مسئولان و گردشگران استفاده گردید، برای وزندهی به تک تک عوامل تأثیرگذار نیز از روش دلفی استفاده شده است. نتایج نشان دهنده آن است که راهبردهای قابل قبول در برنامه‌ریزی گردشگری شهر شیراز، در اولویت اول راهبردها محافظه کارانه است و راهبردهای تهاجمی در اولویت دوم برنامه‌ریزی قرار می‌گیرد. بدین منظور، نخست راهبردهای اولیه WO و سپس راهبردهای SO در ماتریس SWOT در اولویت انتخاب قرار گرفتند. در واقع راهبرد محافظه‌کارانه‌ی 2 WO با امتیاز 16/6 نشان دهنده بهترین راهبرد در توسعه گردشگری شهر شیراز تلقی میشود. برای دستیابی به این مهم، آشنا کردن مدیران هتل‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی با روش‌های نوین تبلیغات و بازاریابی گردشگری، در اولویت است و موجب افزایش آگاهی علاقمندان به گردشگری از جاذبه‌های منحصر به فرد این منطقه می‌گردد. و به تبع افزایش تعداد گردشگران و افزایش مدت زمان اقامت گردشگران در شهر عملی می‌گردد. در عین حال راهبرد تهاجمی 1 SO با امتیاز 3/7 به عنوان مؤثرترین راهبرد پس از راهبرد محافظه کارانه، قلمداد میشود. برای نیل به تحقق اهداف و توسعه گردشگری با بهره‌گیری از این راهبرد، تقویت و افزایش میزان ارائه امکانات و خدمات در کنار جاذبه‌ها و منابع گردشگری دارای اهمیت در سطح ملی و بین‌المللی، با هدف جلب رضایت بیشتر گردشگران به ویژه گردشگران خارجی به منظور معرفی جایگاه واقعی کارکردهای تاریخی - تمدنی و فرهنگی شهر شیراز به سایر کشورها با هدف جذب هر چه بیشتر گردشگران خارجی و ایجاد اشتغال و درآمد پایدار پیشنهاد میشود.
مقاله پژوهشی
جعفر هزارجریبی؛ ملک محمد نجفی
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 133-146
چکیده
صنعت مسافرت و جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوع‌ترین صنعت در دنیا به حساب می‌آید. پدیده گردشگری که خود به صورت یک پدیده اجتماعی- فرهنگی مطرح است به بزرگترین تحرک و جابجایی انسان‌ها اطلاق میشود. رشد روزافزون و شتابنده آن موجب شده که بسیاری از صاحب‌نظران قرن 20 را قرن گردشگری بنامند. این صنعت بر حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ...
بیشتر
صنعت مسافرت و جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوع‌ترین صنعت در دنیا به حساب می‌آید. پدیده گردشگری که خود به صورت یک پدیده اجتماعی- فرهنگی مطرح است به بزرگترین تحرک و جابجایی انسان‌ها اطلاق میشود. رشد روزافزون و شتابنده آن موجب شده که بسیاری از صاحب‌نظران قرن 20 را قرن گردشگری بنامند. این صنعت بر حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مانند مبادلات خارجی، درآمدها، اشتغال- قیمت‌ها- توزیع درآمدها، مهاجرت، تقسیم کار، آداب و رسوم و هنرها مؤثر است. با توجه به اهمیت گردشگری هدف اصلی این مقاله تبیین جایگاه، رضایتمندی گردشگران خارجی نسبت به میزبانان (ایرانیان) در توسعه صنعت گردشگری است. در این تحقیق شاخص عینی سنجش توسعه گردشگری میزان تمایل مجدد گردشگران خارجی برای سفر مجدد به ایران است برای رسیدن به اهداف تحقیق از دو روش اسنادی (با مطالعه پیشینه و مبانی نظری تحقیق) و میدانی (پیمایشی) استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق را گردشگران خارجی از پنج قاره جهان تشکیل می‌دهند که با اهداف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تفریحی به ایران مسافرت کرده‌اند. تعداد 385 گردشگر به عنوان افراد نمونه انتخاب شدند برای سنجش رضایتمندی از 6 معرف، مکان اقامت، برخورد عمومی مردم، تمیز بودن خیابان‌ها، رعایت قوانین و مقررات رانندگی، احترام به حقوق دیگران، رعایت نظافت از سوی مردم استفاده شده است. طبق نتایج 86% از گردشگران دارای رضایت خوب و زیاد به مردم ایران داشته‌اند که 95% دارای تمایل خوب و زیاد برای سفر مجدد به ایران هستند. ضریب همبستگی بین دو متغییر احساس رضایت و تمایل به سفر مجدد همبستگی قابل ملاحظه 582%= r و سطح معنی داری (000/0= p ) مشاهده میشود چون این ضریب مثبت است نشان دهنده رابطه مستقیم میان این دو متغییر است. با توجه به مقدار ضریب تعیین (34/0= R2 ) حدود 34/0 درصد از تغییرات تمایل به سفر مجدد گردشگران توسط رضایت آنان به ایرانیان قابل تبیین است. بنابراین، هر چه میزان احساس رضایت گردشگران نسبت به مردم ایران بالا رود تمایل به گردشگری به سفر مجدد به ایران نیز افزایش می‌یابد.
مقاله پژوهشی
حسین عساکره؛ رباب رزمی
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 147-162
چکیده
بارش یکی از متغیرترین عناصر اقلیمی است که تغییرات آن میتواند تبعات منفی محیطی، اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی برای جوامع بشری داشته باشد. ازاین رو مطالعه تغییرات بارش یکی از کانون‌های توجه اقلیم شناسان است. به ویژه افراز تغییر و تغییرپذیری از اهمیت شایان توجهی برخوردار بوده، میتواند نقش مهمی در پیش بینی‌های اقلیمی و در نتیجه ...
بیشتر
بارش یکی از متغیرترین عناصر اقلیمی است که تغییرات آن میتواند تبعات منفی محیطی، اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی برای جوامع بشری داشته باشد. ازاین رو مطالعه تغییرات بارش یکی از کانون‌های توجه اقلیم شناسان است. به ویژه افراز تغییر و تغییرپذیری از اهمیت شایان توجهی برخوردار بوده، میتواند نقش مهمی در پیش بینی‌های اقلیمی و در نتیجه مدیریت منابع آب و برنامه‌ریزی‌های بهینه محیطی، اقتصادی و کشاورزی داشته باشد. در تحقیق حاضر تلاش شده است تا رفتار میانگین طولانی مدت (تغییر) و نوسانی (تغییرپذیری) بارش در پهنه شمال غرب ایران ارزیابی گردد. بدین منظور از دادههای 260 ایستگاه همدید، اقلیم شناسی و باران سنجی وابسته به وزارت نیرو و سازمان هواشناسی کشور طی دوره آماری 2005 - 1966 (40 ساله)، استفاده شد. با برازش مدل رگرسیون خطی به روش ناپارامتری، روند بارش بررسی شد. نتایج نشان داد که بارش سالانه دارای رفتاری کاهشی بوده است. روند کاهشی عمدتاً حاصل کاهش بارش طی دهه آخر بوده است. طی دهه چهارم بر خلاف دهه‌های قبل وسعت پهنه‌های کم بارش بیش از پهنه‌های پر بارش بود. این روند کاهشی 72 درصد از پهنه را در بر گرفته است. با تحلیل طیفی مشاهدات بارش، چرخه‌های معنی دار بارش سالانه در پهنۀ شمال غرب ایران شناسایی شد. براین اساس، چرخه‌های سینوسی معنی دار 3-2، 5-3، 11-5 و 11 سال به بالا آشکار گردید.گسترۀ وسیعی از پهنه متاثر از چرخه‌های سینوسی 11-5 ساله است. طبق تجارب جهانی، وجود این چرخه‌ها را می‌توان به تاثیر عوامل کلان مقیاس اقلیمی – اقیانوسی نسبت داد. برای مثال چرخه‌های3-2 ساله را عمدتاً به تغییرات دو سالانه ( QBO ) الگوی بزرگ مقیاس گردش عمومی جو و جریانات مداری و چرخه‌های 5-3 ساله را به پدیده انسو نسبت داده‌اند.
مقاله پژوهشی
حسن کامران؛ حسن حسینی‌امینی
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 163-176
چکیده
بحث پدافند غیر عامل به خصوص بکارگیری ملاحظات پدافند غیر عامل در ساخت فضاهای شهری و همچنین ساختمان‌های عمومی تاریخچه‌ای طولانی دارد. صحت این ادعا را می‌توان در جنگ‌های صدر اسلام و تدابیر دفاعی همچون حفر خندق، ساخت برج و بارو و ... جستجو نمود، با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تأثیر آن در گسترش سلاح‌های کشتار جمعی نیاز به پیشرفت در ملاحظات ...
بیشتر
بحث پدافند غیر عامل به خصوص بکارگیری ملاحظات پدافند غیر عامل در ساخت فضاهای شهری و همچنین ساختمان‌های عمومی تاریخچه‌ای طولانی دارد. صحت این ادعا را می‌توان در جنگ‌های صدر اسلام و تدابیر دفاعی همچون حفر خندق، ساخت برج و بارو و ... جستجو نمود، با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تأثیر آن در گسترش سلاح‌های کشتار جمعی نیاز به پیشرفت در ملاحظات پدافند غیر عامل در کاهش تلفات بیش از پیش احساس می‌گردد. با توجه به این که کشور ایران دارای اهداف و خط‌مشی‌های راهبردی مثل اقتدارگرایی، عزت‌طلبی، حفظ تمامیت ارضی، استقلال سیاسی، الگوی پیشرفت بومی و ... است و همچنین به دلیل قرارگیری در خاورمیانه و موقعیت‌های منحصر به فرد ژئوپولیتیک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ... بکارگیری ملاحظات پدافندی در ساخت شهر‌ها بسیار مهم است. این پژوهش از نوع کاربردی است و متغیرهای مورد بررسی شامل شناسایی ساختمان‌های اداری حیاتی، حساس و مهم شهر شهریار، به منظور کاهش خسارت‌های ناشی از حملات دشمن است. روش جمعآوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه‌ای و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی (مصاحبه) نیز استفاده شده است. در این مقاله از روش ماتریسی برای بررسی انطباق مکانی سازمان‌های اداری شهریار با اصول پدافند غیر عامل استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده عدم رعایت اصول پدافند غیر عامل در شهرک اداری شهریار است بدین طریق می‌توان اقدامات پیشگیرانه را قبل از وقوع بحران برای کاهش خسارات جانی و مالی در مهمترین ساختمان‌های شهر، جایی که این تلفات از بقیه نقاط شهر بیشتر است، انجام داد.
مقاله پژوهشی
جمال محمدی؛ حسین پورقیومی؛ یاسر زارعی
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 177-192
چکیده
امروزه آلودگیهای صنعتی اثرات مخرب زیادی بر محیط زیست شهری و زندگی ساکنان آن وارد کرده است. به منظور تعدیل اثرات مخرب این آسیبهای زیست محیطی مؤثرترین و در عین حال سادهترین راه توسعه فضای سبز است. سامانه اطلاعات جغرافیایی با برخورداری از انواع توابع تحلیلی، امکان تلفیق دادههای مکانی و غیرمکانی و همچنین مدیریت و تحلیل ...
بیشتر
امروزه آلودگیهای صنعتی اثرات مخرب زیادی بر محیط زیست شهری و زندگی ساکنان آن وارد کرده است. به منظور تعدیل اثرات مخرب این آسیبهای زیست محیطی مؤثرترین و در عین حال سادهترین راه توسعه فضای سبز است. سامانه اطلاعات جغرافیایی با برخورداری از انواع توابع تحلیلی، امکان تلفیق دادههای مکانی و غیرمکانی و همچنین مدیریت و تحلیل توأمان آنها را فراهم نموده است که میتواند به عنوان ابزاری در دست برنامهریزان شهری باشد. در شهر نورآباد که در این مقاله بررسی شد کمبود شدید فضای سبز شهری و توزیع ناعادلانه آن به شدت احساس میشود. این پژوهش با ارائه الگوی مناسب و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) و مدل همپوشان شاخص‌ها ( IO ) به دنبال توزیع بهینه فضای سبز در شهر نورآباد است، برای رسیدن به این منظور با استفاده از نرم افزار GIS و پس از طی کردن مراحل جمعآوری داده، تهیه لایه اطلاعاتی جدید، طبقهبندی و ارزشگذاری لایهها و نهایتا وزندهی و همپوشانی لایههای اطلاعاتی به اولویت بندی زمینهای شهر نورآباد برای ایجاد فضای سبز جدید پرداخته شد. در نهایت، زمینهای این شهر را از لحاظ قابلیت ایجاد پارک شهری جدید به هفت دسته تقسیم بندی گردید که پس از تطابق این نقشه با واقعیت زمینی، زمینهای دسته شش و هفت برای ایجاد فضای سبز جدید مناسب تشخیص داد شد. همچنین نتایج این تحقیق نشان دهنده توانمندی‌های سیستم اطلاعات جغرافیایی در مکانیابی انواع خدمات شهری از جمله فضاهای پارک است. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق مشاهده میدانی، مطالعه طرح‌های جامع و تفصیلی شهر نورآباد، نقشههای 2000/1 وضع موجود و تفضیلی این شهر و همچنین مشاهده میدانی به دست آمده است.
مقاله پژوهشی
مرضیه اسمعیل پور؛ یعقوب دین‌پژوه
دوره 23، شماره 3 ، آذر 1391، صفحه 193-210
چکیده
تبخیر- تعرق پتانسیل () یکی از مهمترین اجزاء چرخه هیدرولوژیکی برای برنامه‌ریزی سیستم‌های آبیاری، آماده سازی دادههای ورودی برای مدل‌های هیدرولوژیکی بیلان آب و ارزیابی اثرات هیدرولوژیکی تغییر اقلیم است. در این مطالعه مقادیر با استفاده از روش بلانی- کریدل برای 6 ایستگاه واقع در بخش جنوبی حوضه رود ارس در دوره آماری 2008-1986 محاسبه شد. ...
بیشتر
تبخیر- تعرق پتانسیل () یکی از مهمترین اجزاء چرخه هیدرولوژیکی برای برنامه‌ریزی سیستم‌های آبیاری، آماده سازی دادههای ورودی برای مدل‌های هیدرولوژیکی بیلان آب و ارزیابی اثرات هیدرولوژیکی تغییر اقلیم است. در این مطالعه مقادیر با استفاده از روش بلانی- کریدل برای 6 ایستگاه واقع در بخش جنوبی حوضه رود ارس در دوره آماری 2008-1986 محاسبه شد. افزون بر این، روند تغییرات و برخی از مهمترین متغیرهای هواشناسی موثر بر آن در دو مقیاس فصلی و سالانه تجزیه و تحلیل شد. برای این کار از آزمون ناپارامتری مان کندال پس از حذف اثر خودهمبستگی داده‌ها استفاده شد. برای محاسبه شیب خط روند از روش تخمین گر Sen استفاده شد. نتایج نشان داد که روند در ایستگاه‌ها و مقیاس‌های زمانی مختلف متفاوت است. در بین ایستگاه‌های مورد مطالعه خوی شدیدترین روند افزایشی معنی دار (P<0.05) را در مقیاس سالانه برای تجربه کرده بود. در این ایستگاه روند تغییرات حداقل رطوبت نسبی کاهشی و شدیدتر از سایر ایستگاه‌ها بود. در این ایستگاه پارامترهای مربوط به درجه حرارت هوا و سرعت باد روند افزایشی نشان دادند. شیب خط روند در این ایستگاه معادل 25 میلیمتر در سال به دست آمد. روند در ایستگاه‌های ماکو و اهر نیز در مقیاس سالانه افزایشی (ولی غیرمعنی دار) بود. در این ایستگاه روند نزولی رطوبت نسبی هوا تجربه شده است. روند سالانه سایر ایستگاه‌ها کاهشی (ولی غیر معنی دار) بود. در مقیاس فصلی ترکیبی از روندهای مثبت و منفی در ایستگاه‌های مورد بررسی مشاهده شده است. روند ایستگاه خوی در همه فصول سال مثبت (و در پاییز معنی دار در سطح 5%) و در ایستگاه پارس آباد منفی (ولی غیر معنی دار) بوده است. در بین پارامترهای مورد بررسی، تعداد ساعات آفتابی در تمام ایستگاه‌ها و در دو مقیاس فصلی و سالانه دارای روند افزایشی است. حداقل، حداکثر و میانگین درجه حرارت هوا در مقیاس سالانه در همه ایستگاه‌ها روند صعودی دارد. بارش فصل پاییز در همه ایستگاه‌ها روند نزولی دارد. روند سرعت باد در همه ایستگاه‌ها (بجز جلفا و پارس آباد) در مقیاس سالانه صعودی است.
